متن خلاصه شده از کتاب میگو(منتشر شده در سال 2010 توسط انتشارات دانشگاه ناتینگهام)

George W Chamberlin

ترجمه:علی قوام پور از Global Aquaculture Advocate

شماره سپتامبر/اکتبر 2011

تحقیقات Fujinaga و همکارانش امکان تولید پست لارو را در مقیاس تجاری فراهم نموده و لارو مورد نیاز پرورش و بازسازی ذخایر را به میزان کافی در دسترس قرار داد.علاوه بر تسهیل در تولید پست لارو ،محققین ژاپنی در تحقیقات خود بر روی اصلاح فنآوری تکثیر و پرورش میگو ،دیگر نیاز به تهیه پست لارو از منابع وحشی نداشتند.

اما علیرغم تحقیقات شایان توجهی که در زمینه تکثیر و پرورش میگو در ژاپن انجام شد،توسعه این صنعت بیشتر در مناطقی با آب و هوای مناسبتر ،دسترسی بیشتر به زمین و با گونه های پرورشی مطلوب تر انجام می گرفت.در خلال سالهای دهه 60 میلادی موج دوم توسعه صنعت میگو ظهور نموده و محققین در پی تطبیق فنآوری های مبتنی بر نتایج تحقیقات فوجی ناگا ،اینبار در سایر مناطق با گونه هائی متفاوت از پنئوس ژاپونیکوس برآمدند.کانون توجه در این میان،ایالات متحده آمریکا و تایوان بود.

رشد سریع میگوی ببری سیاه

در نخستین مقایسه هائی که بین گونه های  مختلف خانواده پنائیده انجام گرفت،میگوی ببری سیاه(Penaeus monodon) سریع ترین رشد و بهترین خوپذیری(Adaptation) را با شرایط پرورشی از خود نشان داد.

تکنولوژی پرورش متراکم این گونه به سرعت در سطح قاره آسیا گسترش یافت و خیلی زود ،گونه پنئوس مونودون به گونه غالب پرورشی در اکثر نقاط جهان مبدل گردید.

در سالهای دهه هشتاد میلادی برداشت 10 تن در هکتار میگوی 30 گرمی گونه مونودون از مزارع پرورش متراکم که پست لارو مورد نیاز خود را از مولدین وحشی اما در کارگاههای تکثیر مصنوعی(و نه از ذخایر طبیعی)تهیه نموده بودند به امری بسیار رایج  تبدیل شده بود.با اینحال افزایش بروز بیماری در بین جوامع وحشی راندمان تولید را هر ساله کاهش می داد.

صطلاح عجیبیه نه؟نمی دونم چقدر دقیق ترجمه تحت اللّفظی کرده باشم و چقدر این معنی بتونه نشون دهنده منظور احسان الدّین احمد ،کارشناس محیط زیست کشور بنگلادش،از واژه Shrimp Refugees باشه. شاید اطلاق کلمه "رانده شدگان میگو "برای توصیف افرادی که منظور نظر آقای احسان الدّین بوده اند صحیح تر بود اما هرچه هست واژه جالبیه. 

قضیه از اینقراره که علیرغم حکم دیوانعالی کشور بنگلادش و ملزم شدن دولت از سوی این دیوان به جلوگیری از توسعه مزارع پرورش میگو در کشتزارهای ساحلی،هنوز هم مزارع پرورش میگو در حال توسعه در مناطق یادشده هستند.امّا بحث پناهندگان یا رانده شدگان میگو اشاره دارد به 25000نفری که بواسطه این توسعه ،از خانه و کاشانه خود آواره شده اند.از آنجا که مزارع پرورش میگو به پرسنل کمتری نسبت به مزارع کشاورزی سنّتی نیاز دارند ،توسعه این صنعت سبب بیکاری 25000نفر موصوف گردیده است.

انجمن وکلای طرفدار محیط زیست بنگلادش(BELA)به اتفاق سازمان غیر دولتی Nijera Kori سال گذشته پرونده ای را بر علیه گسترش مزارع پرورش میگو در نوار ساحلی این کشور به جریان انداختند.متعاقب این دعوی،دیوانعالی بنگلادش در فوریه 2010دولت را مکلّف نمودتا روشهای مؤثری را جهت توقف استفاده از آب شور در کشتزارهای ساحلی مناطق Khulna،Satkhira،Bagerhat،Noakhaliوبخش هائی از Cox"s Bazar (یا به عبارتی ،پرورش میگو در مزارع کشاورزی )بکارگیرد.اما علیرغم این حکم، پرورش میگو همچنان در مسیر توسعه خود گام بر می دارد بطوریکه یکی از کارشناسان محیط زیست این کشور،دولت را متهم نموده که به لحاظ ارزآوری صنعت میگو موجب بیکاری تعداد کثیری از کارگران مزارع شده حال آنکه میتواند از طریق توقف توسعه پرورش میگو ،مسیر مهاجرت به شهرهای بزرگ را تا حد زیادی کنترل نماید.البته بعضی کارشناسان در کشور بنگلادش معتقدند افزایش مهاجرت از روستاها به دلیل تغییرات آب و هوائی صورت گرفته و نباید آن را مرتبط با پرورش میگو دانست. 

بر اساس آمار World Fish Center در حال حاضر حدود 160000هکتار از اراضی کشور بنگلادش به زیر کشت میگو رفته است.

منبع:http://abzistan.persianblog.ir

وقتی وبلاگ یا سایتی راه اندازی می کنی و مدتی بهش سر نمی زنی و یا مدتی (حالا به هر دلیل) مطلب جدیدی در اون قرار نمیدی،احساس بدی به سراغت میاد مثل همین حسی که الان بنده دارم.به همین دلیل اول از کلیه بازدید کنندگان محترم وبلاگ عذر می خوام که در طول این مدت صفحات تکراری وبلاگ رو تماشا کرده و حتی کامنت هم گذاشته اند.اما آنچه در این مطلب می خوام بنویسم و قدری هم از تکراری بودن خارجش کنم پرداختن به بسته حمایتی میگو ست که این روزها در محافل پرورش میگو هرکس به نحوی اون رو پردازش میکنه.

من بیشتر سعی می کنم از موضع بی طرفی به این بحث وارد بشم.

بسته حمایتی ،در شکل کلی اون ،مانیفست خوبیه اما هر بند اون نیاز به جلسات فنی و کارشناسی و البته همراه با تأمین ضمانتهای اجرائی دارد.

شاخص ترین مطلبی که نیاز به توجه بیشتر از لحاظ فنی و اجرائی داره،این موضوعه که شمول مصوبه بسته رو ،اون مزارعی قرار می ده که شروع به تولید و یا توسعه کنند.به عقیده بنده،بیش از اونکه بخش اول این بند(تبصره)مورد توجه قرار بگیره باید بخش دوم رو دریافت یعنی اون بخشی از پرورش دهندگان که نمی تونن در کوتاه مدت خودشون رو با شرایط و ضوابط مندرج در بسته هماهنگ کنن،ضمن اینکه نبایستی در کوتاه مدت ملزم به آغاز فرمایشی و یا نمایشی تولید بشن،بلکه باید در قالب کمکهای فنی اعتباری و تسهیلات تکمیلی ،خودشون رو با این ضوابط وفق بدهند.

موضوع دیگه ای که از نظر بنده تا حدی میشه اهمیت بیشتری براش قائل شد،بحث کمک به بروز نمودن کارخانه های مرتبط با صنعت پرورشه.ایکاش دوستانی که در تصویب این بسته زحمت کشیدند،کارخانه ها را به حلقه ها تغییر می دادند تا محدوده مانور این ماده بتونه تکثیر و پرورش رو هم شامل بشه.از این طریق میشد امیدوار بود تا تخصیص اعتبارات بهسازی و توسعه مزارع پرورش با استناد به این ماده قابل توجیه بشه.اما یکی دیگه از بندهای قابل بحث،جلوگیری از صنایع مزاحم در حریم فعالیت صنعت میگو ست که این مورد واقعاً می تونه در برآورد قدرت نهادهای متولی صنعت شاخص خوبی باشه.بعنوان مثال احداث کارگاه های کشتی سازی و شهرک صنعتی چوئبده ،آیا با توجه به این استانداردها محدود خواهد شد یا خیر؟البته من معتقدم بجای جنگ با سایر نهادها میشه خیلی راحت ،ابتدا استانداردهای زیست محیطی رو برای هرکدام از این صنایع تعریف و سپس پایش کرد تا به اشتغال زائی و توجیه اقتصادی طرح ها هم آسیبی نرسیده باشه.

موضوع دیگه لزوم تدوین استادنداردهای نوین حلقه های اصلی تولید میگو ظرف یک ساله .که البته دنباله بسیار کش دار و پر طمطراقی هم داره که همانا"کد گذاری و تطابق با استانداردهای بین المللیه".این ماده اگرچه بسیار دهان پر کن و مترقیه ولی قید یک سال برای اون کاملاً به مثابه فقدان ضمانت اجراست.فرض کنید استاندارد پرورش میگوی ایران را بخواهید ظرف یکسال در حد تطبیق با موازین بین المللی(ضمناً باید اول ملل تعریف بشه تا بعد ببینیم بین المللی یعنی چی شاید هم شد!!) تدوین کرده و سپس بر اساس اون Certificate صادر کنید.فکر میکنید چندتا مزرعه از زیر این تیغ (اگر البته تیغ را به حد کافی تیز کرده باشید)جون به در خواهند برد؟فرض دیگر هم صادق است که البته بدبینانه است و خود بهتر واقفید.

به هرحال بسته حمایتی تصویب و ابلاغ شده و انشاء الله حلّال مشکلات بخشی از تولید کنندگان کشور خواهد گردید.ما هم وظیفه خودمون می دونیم که این بسته رو به مثابه مانیفست حمایتی صنعت قلمداد کنیم ولی اون چیزی که مسلّمه،بحث و جدل در مورد اون زوایا و نقاط کورش رو بیشتر مشخص خواهد نمود.

تا بعد"اگر عمری بود" بدرود.

منبع:http://abzistan.persianblog.ir

اکنون دیگر ،از روزهائی که اسطوره پرورش میگو در تایلند چشم جهانیان را خیره به خود ساخته بود و همگان ،مجذوب این افسانه،حتی بعضاً داستان سرائی هائی نیز در باب جادوی کارشناسان تایلندی از خود ساخته و منتشر می نمودند، سال ها می گذرد.

امروز،چین،اژدهای مهیب خود را بر چهاررکن اقتصاد جهان مستولی ساخته و در سایه این هیولا،افسانه های سابق رنگ باخته اند.شاید اکنون وقت آن باشد نوری تازه بر صنعت پرورش میگو در کشوری تابیده شود که روزگاری تنها به مدد آوازه اش ،سایرین ،تاریخش را در سالهای پیش از میلاد ،جستجو می نمودند.

مجله Aquaculture Asia-Pacific در شماره ژانویه / فوریه 2011 خود،مقاله ای به قلم یکی از کارشناسان تایلندی منتشر کرد که با درصد بالائی از قطعیت میتوان آن را به اجمال ، Success Story صنعت پرورش میگوی تایلند تلقی نمود.در این مقاله به ریشه های حقیقی پیشرفت صنعت پرورش میگو در تایلند بطور مختصر و مفید اشاره شده است .

از لابلای سطور این مقاله می توان فاصله کار سیستماتیک را با آنچه ما بر آن نام کار نهاده ایم به خوبی دریافت.می توان دید که به چه سهولتی،صدها هکتار مزرعه پرورش میگو،در کشوری که زمین ،چندان هم رایگان نیست،تنها به منظور به روز رسانی صنعت، رها شده و بواسطه شهامت تغییر،پرورش میگو در تایلند از پیروی روش تایوانی،به رهبری جهانی سوق داده شده است.

در این روند، ابزار توسعه در جای صحیح خود بکار گرفته شده و در میان این ابزار،نیروی انسانی و مدیریت کارشناسی مکان ویژه ای دارد.

هرچند تایلند دیگر آن تابوی مدهش نیست،آب و هوا و اقلیمش با هیچیک از کشورهای جنوب غرب آسیا همسان نیست و نظام اقتصادیش مغایر با سیستم اقتصادی ماست،اما،فرآیند توسعه پرورش میگو در این کشور،تا حد زیادی قابل الگو برداری و بومی سازی خواهد بود.

لینک زیر مربوط به ترجمه مقاله ای است که در سطور قبل به آن اشاره گردید.امید که مورد توجه واقع شود.

لینک دانلود

منبع:http://abzistan.persianblog.ir

یکی دو سال پیش ،وقتی تعدادی از مدیران مرتبط با شیلات و آبزی پروری کشور الجزایر به خوزستان آمدند تا در خصوص امکانات آبزی پروری در اینجا کسب اطلاع کنند،این امید زنده شد که خوزستان بتواند دروازه ورود صنعت میگوی ایران به صحرای آفریقا تلقی شود.اما امروز خبری خواندم در سایت Shrimp News که کشور الجزایر با کره جنوبی قرارداد همکاری جهت راه اندازی پروژه پرورش میگو در صحرای مرکزی الجزایر را منعقد و حتی از بیستم ماه مه راه اندازی کرده است.

مفاد قرارداد متشکل از احداث مرکز تحقیقات و انتقال تکنولوژی توسط طرف کره ای به الجزایر بوده و پروژه در منطقه ای بیابانی دارای سفره آب زیر زمینی با شوری بین 40 تا 50 گرم در لیتر  (4 تا 5 %) اجرا خواهد شد .محصول این پروژه نیز در سال 2014 روانه بازار می گردد.

"یادم از کشته خویش آمد و هنگام درو"

مسئولین شیلات به یقین توان نقش آفرینی در اینگونه صحنه های بین المللی را داشته و خواهند داشت .عرصه هایی همچون عراق را هنوز کره جنوبی و ...قرق نکرده اند.کمی دست بجنبانید به جایی بر نمی خورد.

منبع:http://abzistan.persianblog.ir/